نویسنده: دکتر هاشم علی مهدی نویسنده ی کتاب یک اودیسه ی اسلامی  

در اوایل قرن هشتم، اسلام توسط بازرگانان عرب که از طریق راههای تجارت نمک و طلا در ما وراء صحرا سفر میکردند وارد آفریقای غربی شد.

بعدها علمای مسلمان با آنها همراهی کردند و در ساختن مساجد و مراکز آموزشی در مسیرها نقش داشتند. علاوه بر این، «هائوساها» و «فولانی‌ها» ی سنتی کوچنشین در سراسر غرب آفریقا نقل مکان کردند و عقاید مسلمانان خود را به مکانهای مانند غنا امروزی گینه، سیرالئون، لیبریا، ساحل عاج، توگو، بنین، نیجریه جنوبی و کامرون بردند.   پذیرفتن اسلام توسط ساکنان محلی احتمالاً در اواخر قرن یازدهم به تدریج  اتفاق افتاد. امپراتوری های مالی و سونگهای که به دنبال غنا باستان در سودان غربی بودند، این دین را پذیرفتند.

اسلام در حدود قرن پانزدهم وارد قلمرو های شمالی غنا مدرن شد. بازرگانان و دانشمندان قبایل «مانده» یا «وانگارا» این دین را به منطقه منتقل کردند. برخی از محققان محلی معتقدند که اسلام از طریق مبلغین  که از کشورهای همسایه به آفریقا آمده بودند به غنا رسیده است. آنها دریافتند که بسیاری از مبلغین غنا دانش اسلامی خود را در مساجد به دست او رده اند و افزودند که مسجد غنا نقش برجسته ای در زندگی مسلمانان ایفا کرده است. به گفته شیخ حسن خالد، فعال برجسته اسلامی مبلغین  غنا، اسلام از طریق فعالان اسلامی (مبلغین)  که از کشورهای آفریقایی همسایه سفر کرده بودند به اینجا رسید و تنها هدف آنها گسترش اسلام به همسایگان شان بود.

با وجود گسترش اسلام در خاورمیانه، شمال آفریقا و حتی در نیجریه، مسلمانان و مسیحیان غنا روابط بسیار خوبی با یکدیگر داشتند .

تحت هدایت چندین سازمان مانند شورای نمایندگان مسلمانان، مسائل مذهبی، اجتماعی و اقتصادی که مسلمانان را تحت تأثیر قرار می‌داد غالباً از طریق مذاکره برطرف می‌شد. شورای مسلمانان همچنین مسئولیت ترتیب دادن زیارت مکه را برای مؤمنانی که توانایی پرداخت هزینه سفر را نداشته اند، بر عهده داشته است .

مبلغین غنا اکنون توجه خود را به جوانان مسلمان معطوف کرده اند تا از گمراهی آنها جلوگیری کنند و آنها را به مسیر صحیح و اعمال صحیح اسلامی سوق دهند.

مبلغین با مشکل کمبود منابع مواجه هستند و همین امر دستیابی به روش ها و تجهیزات جدید و مدرن برای انتشار پیام اسلام را غیرممکن کرده است. از جمله اینها می توان به  ماشین های چاپ و سایر تجهیزات ارتباطی اشاره کرد.

سازمان دیگری به نام «دفتر اسلامی برای معلولان و خدمات به مؤسسات اسلامی»، مستقر در آکرا، پایتخت غنا، وجود دارد که خدمات و کمکهای را در این منطقه به هر کسی، فارغ از نژاد، مذهب یا قومیت ارائه میکند. آنها کمک های فوری به معلولان، تأمین هزینه های مدرسه و نیازهای فوری آنها صندلی چرخدار و پشتیبانی ماهانه را فی سبیل الله ارائه می کنند. همچنین در ساخت مساجد، بیمارستان ها، مدارس،   مجتمع های آموزشی جدید وحفر چاه برای جوامع مسلمان و غیرمسلمان غنا کمک می کند و رویدادهایی را برای ارائه پیام واقعی اسلام سازماندهی می کند .

از جمعیت ۲۰ میلیونی غنا، ۴۵ درصد مسلمانان می باشند. با این حال، طبق آمار و ارقام سر شماری، از ۱۸.۸ میلیون نفر جمعیت غنا، ۲.۹ میلیون نفر مسلمان هستند که تنها ۱۵.۶ درصد را نشان می دهد.

به گفته شیخ سیباوی زکریا، سخنگوی ائتلاف سازمان‌های مسلمان، ارقام نهایی حاوی نقص‌های جدی بوده و در نتیجه نمی‌توانند به عنوان داده‌های قابل اعتماد برای برنامه‌ریزی و پیش‌بینی برنامه توسعه کشور مورد استفاده قرار گیرند که این خود اعتراض ائتلاف به آمار دولت بود. در سال ۲۰۰۲ نیز، این گروه آمار نهایی سرشماری نفوس و مسکن  سال  ۲۰۰۰ را که توسط سرویس آمار غنا منتشر شده بود را رد کرد و گفت که ارقام مربوط به تعداد مسلمانان در غنا کمتر گزارش شده است. این سازمان به آمار سیا استناد می کند که بر اساس آن، جمعیت مسلمانان غنا ۳۰ درصد جمعیت، مسیحیان ۳۴ درصد و پیروان مذهب سنتی آفریقایی ۳۸ درصد هستند.

در تمام مناطق کلان شهرها و در بسیاری از شهرهای دیگر غنا، به ویژه در مناطقی که جمعیت زیادی از مسلمانان دارند، اکنون مدارس اسلامی یا عربی وجود دارد که آموزش ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم  را ارائه می دهند. با این حال، اکثر والدین مسلمان هنوز فرزندان خود را به مدارس دولتی یا مدارس خصوصی مسیحی می فرستند. دموکراسی در این مدارس اجرایی می شود و به دانش‌آموزان مسلمان مانند دیگر گروهها احترام میگذارند، مثلاً با اجازه دادن به نماز مسلمانان در پانسیون‌های خود یا با تنظیم زمان شورای اولیا با وقت نماز. این تحولات کاملاً جدید است که  ممکن است شکاف اقتصادی و تکنولوژیکی بین مسلمانان و غیر مسلمانان را توضیح دهد.

منبع:  https://www.arabnews.com/islam-perspective/journey-through-islam-muslims-have-come-well-ghana